مهارت های زندگی عبارتند از توانایی هایی که منجر به ارتقای بهداشت روانی افراد جامعه، غنای روابط انسانی، افزایش سلامت و رفتارهای سلامتی در سطح جامعه می گردند. مهارت های زندگی هم به صورت یک راهکار ارتقای سلامت روانی-اجتماعی مبتلا به جامعه نظیر اعتیاد، خشونت های خانگی و اجتماعی و موارد مشابه قابل استفاده است به طور کلی مهارت های زندگی ابزاری قوی در دست متوالیان سلامت روانی جامعه در جهت توانمند سازی جوانان در ابعاد روانی-اجتماعی است.
این مهارت ها به افراد کمک می کنند تا مثبت عمل کرده، هم خودشان و هم جامعه را از آسیب های روانی-اجتماعی حفظ کرده و سطح بهداشت روانی خویش و جامعه را ارتقاء بخشند.
اجـزای مهارت های ده گانه زندگـی عبارتند از:
- خود آگاهی: آگاهی از نقاط قوت، آگاهی از نقاط ضعف، تصویر خود واقع بینانه، آگاهی از حقوق و مسئولیت ها، توضیح ارزش ها، انگیزش برای شناخت
- مهارت های ارتباطی: ارتباط کلامی و غیر کلامی مؤثر، ابراز وجود، مذاکره، امتناع، غلبه بر خجالت، گوش دادن
- همدلی: علاقه داشتن به دیگران، تحمل افراد مختلف، رفتار بین فردی همراه با پرخاشگری کمتر، دوست داشتنی تر شدن (دوستیابی)، احترام قائل شدن برای دیگران
- مهارت های بین فردی: همکاری و مشارکت، اعتماد به گروه، تشخیص مرزهای بین فردی مناسب، دوستیابی، شروع و خاتمه ارتباطات
- مهارت های حل مسئله: تشخیص مشکلات علل و ارزیابی دقیق، درخواست کمک، مصالحه(برای حل تعارض)، آشنایی با مراکزی برای حل مشکلات، تشخیص راه حل های مشترک برای جامعه
- مهارت های تفکر خلاق: تفکر مثبت، یادگیری فعال(جستجوی اطلاعات جدید)، تشخیص حق انتخاب های دیگر(برای تصمیم گیری)، تشخیص راه حل های جدید برای مشکلات
- مهارت های مقابله با هیجانات: شناخت هیجان های خود و دیگران، ارتباط هیجان ها با احساسات، تفکر و رفتار، مقابله با ناکامی، خشم، بی حوصلگی، ترس و اضطراب، مقابله با هیجان های شدید دیگران
- مهارت های تصمیم گیری: تصمیم گیری فعالانه بر مبنای آگاهی از حقایق کارهایی که می توان انجام داد که انتخاب را تحت تاثیر قرار دهد، تصمیم گیری بر مبنای ارزیابی دقیق موقعیت ها، تعیین اهداف واقع بینانه، برنامه ریزی و پذیرش مسئولیت اعمال خود، آمادگی برای تغییر دادن تصمیم ها برای انطباق با موقعیت های جدید
- مهارت های تفکر انتقادی: ادراک تاثیرات اجتماعی و فرهنگی بر ارزش ها، نگرش ها و رفتار، آگاهی از نابرابری، پیشداوری ها و بی عدالتی ها، واقف شدن به این مسئله که دیگران همیشه درست نمی گویند، آگاهی از نقش یک شهروند مسئول
- مهارت های مقابله با استرس: مقابله با موقعیت هایی که قابل تغییر نیستند، استراتژی های مقابله ای برای موقعیت های دشوار(فقدان،طرد،انتقاد)، مقابله با مشکلات بدون توسل به سوء مصرف مواد، آرام ماندن در شرایط فشار، تنظیم وقت